Nazorg

Nazorg maakt deel uit van de Nafase van een ramp en als zodanig maakt het deel uit van de veiligheidsketen:

• Pro-actie
• Preventie
• Preparatie
• Repressie

Wat is nazorg?

Nazorg is het geheel van activiteiten die er op zijn gericht om gevolgen van een ‘abnormale situatie’ tot een minimum te beperken en om zo spoedig mogelijk terug te keren naar een “normale” situatie.

Nazorg is waarschijnlijk het meest onderschatte of overschatte proces bij een crisis of een ramp. Waarom? Omdat het verlenen van nazorg voor hulpverleners eigenlijk niets anders is dan dagelijkse werkzaamheden uitvoeren onder hogere druk. De oorzaak van deze paradox ligt dus in de soms extreme omstandigheden. Tijdens en na een ramp of crisis reageren mensen en dieren extreem, emotioneel, irrationeel, instinctief. Kortom: zij zijn zichzelf niet. Van hulpverleners en ambtenaren wordt dan verwacht dat zij op een uiterst professionele en effectieve manier “een tweede ramp voorkomen”. Met andere woorden, hun dagelijkse werk, zoals hulp verlenen en beleid maken, beter doen. Of zij nu brandweerman, bedrijfshulpverlener, ambulancebroeder of ambtenaar zijn, er wordt van hun verwacht dat zij tijdens de nafase van een ramp, soms langdurig, weten wat ze doen. En wat moeten ze doen? Slachtoffers helpen die soms volkomen gedesoriënteerd zijn. Organisaties en burgers coördineren die, soms met de beste bedoelingen, elkaar voor de voeten dreigen te lopen. Spontane hulp in goede banen leiden. Helpen bij het invullen van schadeclaims. Fraude voorkomen (ook na een ramp komt “het beste” in de mens naar boven), registreren, nabellen, volgen, behandelen. Kortom, dagelijks werk, maar dan onder hectische omstandigheden. Voorzorg is dan de beste voorbereiding op nazorg. Bent u verantwoordelijk voor nazorg bereidt u en uw medewerkers dan voor op deze nazorg. Ga na wié u kan helpen! Zoek de beste deskundigen voor materiele en juridisch/zakelijke dienstverlening, zoek de specialisten voor de psychosociale hulpverlening in uw omgeving. Ga niet zelf “dokteren” als u ergens geen verstand van heeft, het slachtoffer noch uzelf is daarmee gebaat. Zorg voor een goede registratie en een klantvolgsysteem zodat u weet wát er met het slachtoffer gebeurt en is gebeurd, wat er móét gebeuren en óf het gebeurt. En zorg vooral voor goede interne communicatie, een luisterend oor voor een slachtoffer van een crisis is geweldig, maar getroffen mensen en organisaties zijn al getroffen. Ze hoeven niet nog eens het slachtoffer te worden van zich eindeloos herhalende invulformulieren of intakegesprekken met wéér een andere hulpverlener of ambtenaar. Dát is voorzorg. De organisatie van de nazorg!

Doel van nazorg

• Het, na het wegnemen van de gevaarsbron of de bedreiging, bereiken van een zodanige stabiele situatie dat het normale leven weer doorgang kan vinden.
• Het ten tijde van en na afloop van een noodsituatie voorkomen en opheffen van acute of blijvende schade en problemen op geestelijk, lichamelijk, maatschappelijk en juridisch terrein.

Nazorg is gericht op mensen (slachtoffers, familieleden van slachtoffers, hulpverleners), maar ook op organisaties en instellingen (bedrijfscontinuïteit is een voorwaarde om producten of zorg te kunnen blijven verlenen aan cliënten/patiënten). Onder nazorg gericht op mensen wordt verstaan het (doen) verlenen van medische zorg en/of maatschappelijke zorg. Onder nazorg gericht op bedrijven wordt verstaan het geheel van processen gericht zijn op het herstel of de continuïteit van de bedrijfsvoering. In deze module gaan wij in op nazorg gericht op mensen, en nazorg gericht op de (zorg)instelling.