Handelingsperspectief

Handelingsperspectief typen beperkingen

Mensen met een (licht) verstandelijke beperking

Mensen met een (licht) verstandelijke beperking geven aan dat zij niet weten welke gevolgen hun beperking heeft voor hun eigen veiligheid. Wel is het zo dat zij behoefte hebben aan structuur, duidelijkheid en overzichtelijkheid. Wanneer er paniek heerst, zijn zij zeker in paniek.

Handelingsperspectief (licht) verstandelijke beperking

• Informeer bekenden over uw beperking en hoe zij u kunnen helpen in geval van nood.
• Oefen hoe u het huis snel kan verlaten.
• Vraag aan hulpverlenende instanties (brandweer, politie, GHOR) specifieke tips en aanbevelingen die uw zelfredzaamheid kunnen vergroten.
• Ga, als u uw huis niet kan verlaten, voor een raam aan de straatkant staan zodat hulpverleners en buren u kunnen zien
• Volg de instructies van hulpverleners op
• Neem altijd uw mobiele telefoon mee als u het huis verlaat

Mensen met een zintuiglijke beperking

Algemeen Onder zintuiglijke beperkingen vallen verschillende aandoeningen (doof, blind, spraak) die totaal andere hulpmiddelen vereisen. Daarom zal onderscheid worden gemaakt naar het type zintuiglijke beperking.

Doven kunnen (soms) liplezen. De hulpmiddelen die zij gebruiken zijn: teksttelefoon, triller, flitslamp, sms, ringleiding, flitswekker, doventolk (bij gesprekken met horenden), gehoorapparaat, msn, e-mail, ondertiteling en teletekst. Mensen met een auditieve beperking geven aan dat zij ten tijde van een mogelijke noodsituatie geen gesproken instructies kunnen begrijpen. Zij horen ook niet dat de sirene afgaat. Wanneer men afhankelijk is van liplezen, dient er rustig en duidelijk gesproken te worden.

Blinden maken van de volgende hulpmiddelen gebruik: blindenstok, blindengeleidehond, leesregel, begeleiderspas en kleine aanpassingen in huis, zoals klok met geluid. Blinden en slechtzienden hebben moeite met het oriënteren in een onbekende omgeving. Ook nooduitgangen zijn voor hen, zonder hulp van mensen om zich heen of een blindengeleidehond, niet vindbaar. Zij zijn, bij een noodsituaties, erg afhankelijk van anderen in een onbekende omgeving of situatie. Belangrijk is dat mensen met een visuele beperking dienen te worden aangesproken bij calamiteiten.

Spraakstoornissen kunnen ontstaan doordat de mensen een CVA (beroerte) hebben gehad. Een handig hulpmiddel voor hen is een fotoboekje/notitieboekje omdat het spreken heel moeilijk gaat. Eveneens een beschrijving van de beperking meedragen in bijvoorbeeld de portemonnee. Bij erg moeilijke communicatie kan een lightwriter (communicator) uitkomst bieden. Mensen met een spraakstoornis ervaren het als moeilijk aan hulpverleners uit te leggen welke beperkingen zij hebben, en welke hulp zij nodig hebben enzovoorts. Geduld voor het verkrijgen van een antwoord is een belangrijk gegeven.

Handelingsperspectief Blinden

• Vraag omstanders om informatie en/of hulp
• Neem altijd uw mobiele telefoon en geleidestok mee
• Loop in geval van een noodsituatie met de stroom mee en vraag iemand bij wie u kunt ‘inhaken’
• Uw geleidehond kan tijdens een noodsituatie in de war of gedesoriënteerd raken.
• Denk aan voedsel en drinken voor uw geleidehond
• Vraag aan hulpverlenende instanties (brandweer, politie, GHOR) specifieke tips en aanbevelingen die uw zelfredzaamheid kunnen vergroten.

Handelingsperspectief Doven

• Zorg voor een voorraadje batterijen voor uw hoortoestel
• Informeer bekenden over hoe zij u kunnen helpen bij noodsituaties
• Hou visueel ingestelde media zoals krantenberichten, e-mail, sms, lichtkranten, televisie, internet in de gaten
• Maak uw beperking bij een noodsituatie snel kenbaar
• Ga met de stroom mensen mee
• Probeer informatie in te winnen op straat
• Vraag aan hulpverlenende instanties (brandweer, politie, GHOR) specifieke tips en aanbevelingen die uw zelfredzaamheid kunnen vergroten.

Mensen met een lichamelijke beperking

Er is geen sprake van andere beperkingen. Hulpmiddelen die mensen met een lichamelijke beperking kunnen gebruiken zijn:

• handbike
• aangepaste auto / scootmobiel
• traplift / lift
• rolstoel / elektrische rolstoel
• hulphond
• stoma
• medicijnenpaspoort
• loopstok
• noodmedicatie

Mensen met lichamelijke beperkingen geven aan dat ze minder snel kunnen weg komen in paniek situaties. Veel zijn afhankelijk van elektrische voorzieningen zoals traplift of lift in een appartementencomplex. Ook wordt aangegeven dat ze in hun eigen omgeving redelijk zelfredzaam zijn omdat veel is aangepast. Wanneer deze mensen in een onbekende omgeving terecht komen, zijn zij minder zelfredzaam.

Handelingsperspectief Lichamelijke beperking

• Zorg dat u op diverse plekken uw huis kunt verlaten
• Zorg dat u uw huis kunt verlaten ook als de stroom uitvalt
• Leg bekenden en buren uit hoe uw (elektrische) rolstoel werkt
• Zorg voor een opgeladen accu voor uw elektrische rolstoel of scootmobiel
• Neem altijd uw mobiele telefoon mee als u het huis verlaat
• Zorg dat u niet afhankelijk bent van een lift
• Kijk waar rolstoeltoegankelijke (nood)uitgangen zijn
• Let er altijd op dat u een zaal, stadion, café of ander openbare gelegenheid makkelijk kunt verlaten
• Vraag aan hulpverlenende instanties (brandweer, politie, GHOR) specifieke tips en aanbevelingen die uw zelfredzaamheid kunnen vergroten.

Mensen met een chronische aandoening (Chronisch zieken)

Afhankelijk van de chronische ziekte worden de volgende hulpmiddelen gebruikt: medicijnen, noodmedicatie, medicijnenpaspoort, rolstoel, stok, krukken, scootmobiel. Mensen met de auto-immuunziekte geven aan dat zij rustig moet leven en stress en paniek moet vermijden, omdat de kans op een shock door stress en paniek vele malen groter wordt. Daarnaast moet hij extra opletten, omdat hij door zijn ziekte minder sterke botten heeft. Bij een noodsituatie zullen chronisch zieken, zoals diabetici, er altijd voor moeten zorgen dat zij voldoende noodmedicatie bij zich hebben. Door te weinig insuline in het bloed, kunnen zij in coma raken.

Handelingsperspectief Chronisch zieken

• Zorg voor voldoende medicijnen
• Ga nooit zonder uw belangrijkste medicijnen de deur uit
• Neem altijd uw mobiele telefoon mee als u het huis verlaat
• Draag altijd uw medicijnpaspoort bij u
• Maak afspraken met bekenden en/of buren over het verlenen van hulp bij een noodsituatie
• Vraag aan hulpverlenende instanties (brandweer, politie, GHOR) specifieke tips en aanbevelingen die uw zelfredzaamheid kunnen vergroten.

Mensen ouder dan 65 jaar (Ouderen (65+))

Vele mensen ouder dan 65 jaar geven aan dat zij nog geen beperkingen ondervinden en daardoor ook nog geen gevolgen merken voor hun veiligheid. De reden waarom deze groep onder ‘verminderd zelfredzame mensen’ wordt meegenomen is dat uit de literatuur blijkt dat mensen boven de 65 jaar als gevolg van de achteruitgang van fysieke, cognitieve en emotionele vaardigheden meerdere kleinere beperkingen krijgen. Zij hebben hierdoor meer tijd nodig om een calamiteit te signaleren en op een veilige plek te komen (Wever et al., 2006).

Handelingsperspectief Ouderen (65+)

• Zorg voor voldoende medicijnen
• Ga nooit zonder uw belangrijkste medicijnen de deur uit
• Neem altijd uw mobiele telefoon mee als u het huis verlaat
• Draag altijd uw medicijnpaspoort bij u
• Maak afspraken met bekenden en/of buren over het verlenen van hulp bij een noodsituatie

Vraag aan hulpverlenende instanties (brandweer, politie, GHOR) specifieke tips en aanbevelingen die uw zelfredzaamheid kunnen vergroten.

Mensen met een psychische beperking

Mensen met een psychische beperking geven aan medicijnen en een crisiskaart (hierop staat wie gebeld moet worden ten tijde van een crisis en welke medicijnen gebruikt worden) te gebruiken. Belang is structuur, overzichtelijkheid en duidelijkheid in het kader van hun veiligheid. Bij paniek en chaos zijn zij ‘de weg kwijt’.

Handelingsperspectief Psychische beperking

• Zorg voor voldoende medicijnen
• Ga nooit zonder uw belangrijkste medicijnen de deur uit
• Neem altijd uw mobiele telefoon mee als u het huis verlaat
• Draag altijd uw medicijnpaspoort bij u
• Maak afspraken met bekenden en/of buren over het verlenen van hulp bij een noodsituatie
• Vraag aan hulpverlenende instanties (brandweer, politie, GHOR) specifieke tips en aanbevelingen die uw zelfredzaamheid kunnen vergroten.

Kinderen (14 -)

Iedere ouder zal zijn of haar kind leren wat gevaarlijk is. Ook op scholen wordt in toenemende mate aandacht besteed aan noodsituaties. Het zou echter gestructureerder moeten en kunnen om kinderen zo goed mogelijk voor te bereiden op calamiteiten. Op deze Amerikaanse website staan een aantal sprekende voorbeelden van lespakketten die, mits vertaald, ook in Nederland toegepast kunnen worden.